Y học cổ truyền là ngành học gì? Học khó không? Hết bao tiền?

Y học cổ truyền Việt Nam với hệ thống lý luận và phương pháp độc đáo là một ngành học đầy hấp dẫn. Tuy nhiên, không phải ai cũng có đủ đam mê và quyết tâm để theo đuổi con đường trở thành y bác sĩ chuyên lĩnh vực này. Vậy y học cổ truyền là ngành học gì, quá trình đào tạo ra sao và liệu nó có khó không? Hãy cùng tìm hiểu thêm những chia sẻ bên dưới để có cái nhìn rõ hơn về ngành học này nhé!

Y học cổ truyền là gì?

Y học cổ truyền (Tiếng anh: Traditional medicine) còn được gọi là Đông y, là một hệ thống y học có nguồn gốc từ Trung Quốc và Việt Nam, tập trung vào việc duy trì sức khỏe và điều trị bệnh tật bằng cách cân bằng các yếu tố Âm Dương và Ngũ Hành trong cơ thể.

Các phương pháp điều trị bằng Y học cổ truyền gồm những gì?

Các phương pháp điều trị trong YHCT rất đa dạng: bao gồm điều trị bằng thuốc, châm cứu, xoa bóp bấm huyệt, cạo gió, điều trị bằng khí công.

• Điều trị bằng thuốc là phương pháp chính, với nhiều loại thuốc truyền thống có nhiều công dụng.
• Châm cứu, xoa bóp bấm huyệt, cạo gió… là các phương pháp trợ giúp thông dụng để điều chỉnh tạng phủ, thông kinh mạch, lưu thông khí huyết.
• Khí công là phương pháp dưỡng sinh, tăng cường sức khoẻ, phòng và trị bệnh.

Cơ sở lý luận của y học cổ truyền là quan niệm về sự thống nhất giữa con người với thiên nhiên. Theo đó, bệnh tật phát sinh khi mất cân bằng âm dương, rối loạn chức năng tạng phủ trong cơ thể.

YHCT điều trị dựa trên nguyên lý bổ sung, cân bằng âm và dương, hài hòa khí huyết để khôi phục sức khỏe đang bị ảnh hưởng

Ngành đào tạo Y học cổ truyền là ngành học gì?

Ngành đào tạo Y học cổ truyền (Mã ngành: 7720115) là ngành nghiên cứu hệ thống các kiến thức, kinh nghiệm về phòng chữa bệnh bằng phương pháp truyền thống. Những kiến thức và kinh nghiệm này được phát triển, tích lũy và truyền lại qua các thế hệ ở nhiều nền văn hóa, quốc gia khác nhau trên thế giới.

Các con đường để học Y học cổ truyền

YHCT đào tạo các môn học đa dạng nhằm trang bị cho Người học kiến thức lý thuyết, phương pháp và kỹ năng thực hành y học cổ truyền. Đào tạo bao gồm các khía cạnh sau:

Lý thuyết cơ bản

Người học được học các kiến thức nền tảng như sinh lý, bệnh lý, chẩn đoán, điều trị theo y học cổ truyền. Người học cũng được trang bị kỹ năng lâm sàng qua các khóa học về nội khoa, ngoại khoa, sản khoa, nhi khoa… theo phương pháp y học cổ truyền như săn sóc toàn diện, châm cứu, xoa bóp bấm huyệt.

Bên cạnh đó, Người học học hỏi kiến thức về thuốc gồm tính chất, công dụng, cách phối hợp của các vị thuốc; cách chế biến và nhận dạng chúng. Người học cũng được trang bị các phương pháp nghiên cứu y học cổ truyền như nghiên cứu tài liệu, công thức thuốc, thử nghiệm lâm sàng.

Hình thức đào tạo Y học cổ truyền

Y học cổ truyền có hình thức đào tạo phong phú, gồm hệ thống giáo dục Y học cổ truyền chính quy, truyền dạy sư phụ-đồ đệ, đào tạo ngắn hạn liên tục. Trong đó phổ biến nhất là giáo dục chính quy thông qua các trường đại học, học viện là phương thức chủ yếu.

Học y học cổ truyền có khó không?

Mức độ khó khăn khi học y học cổ truyền phụ thuộc vào nhiều yếu tố như kiến thức cơ bản, thái độ và phương pháp học tập của người học.

Lời khuyên cho việc học YHCT là:

“Có nền tảng kiến thức vững chắc, học hỏi kiên trì đều đặn và thành thục các phương pháp học tập phù hợp. Với sự yêu thích và nỗ lực, bạn nhất định có thể học tốt y học cổ truyền“

Về kiến thức cơ bản

Lý thuyết và phương pháp của y học cổ truyền khác biệt lớn so với y học hiện đại. Y học cổ truyền có quan điểm toàn diện về con người và bệnh tật, trong khi đó y học hiện đại có quan điểm cơ học. Do đó, người học cần có kiến thức nền tảng nhất định như lý thuyết cơ bản, chẩn đoán, điều trị theo y học cổ truyền.

Về thái độ học tập

Việc học YHCT đòi hỏi sự nỗ lực đáng kể. Lý thuyết và phương pháp tương đối phức tạp, cần nhiều thời gian, công sức cho việc học. Do đó, người học cần có thái độ học tập nghiêm túc và kiên trì.

Về phương pháp học

Cần nắm vững các cách tiếp cận khác nhau như truyền dạy sư phụ-đồ đệ, đào tạo chính quy, tự học… để lựa chọn phù hợp với bản thân.

Học Y học cổ truyền hết bao nhiêu tiền?

Học phí ngành Y học cổ truyền (YHCT) tại Việt Nam hiện nay dao động từ 20 triệu đồng/năm đến 100 triệu đồng/năm, tùy thuộc vào trường học, địa điểm đào tạo, và chất lượng đào tạo.

Các trường đại học công lập thường có học phí thấp hơn các trường đại học tư thục. Ví dụ, học phí ngành YHCT tại Trường Đại học Y Hà Nội là 50 triệu đồng/năm, học phí tại Trường Đại học Y dược Huế là 45 triệu đồng/năm, học phí tại Trường Đại học Y Dược Thái Bình là 40 triệu đồng/năm.

Các trường đại học tư thục thường có học phí cao hơn các trường đại học công lập. Ví dụ, học phí ngành YHCT tại Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch là 100 triệu đồng/năm, học phí tại Trường Đại học Đông Á là 90 triệu đồng/năm, học phí tại Trường Đại học Quốc tế Hồng Bàng là 80 triệu đồng/năm.

Còn có các Học Viện như Học Viện YHCT Việt Nam có mức học phí là khoảng 24 triệu đồng/năm

Ngoài học phí, sinh viên học ngành YHCT cũng cần phải chi trả thêm một số khoản phí khác như:

• Phí nhập học: dao động từ 1 triệu đồng đến 5 triệu đồng.
• Phí bảo hiểm y tế: dao động từ 1 triệu đồng đến 2 triệu đồng.
• Phí thực hành: dao động từ 5 triệu đồng đến 10 triệu đồng/năm.

Tổng chi phí học tập ngành YHCT trong 6 năm (bao gồm học phí và các khoản phí khác) dao động từ 240 triệu đồng đến 600 triệu đồng.

Để giảm thiểu chi phí học tập, sinh viên có thể tham khảo các chương trình học bổng của các trường đại học hoặc của các tổ chức, cá nhân. Ngoài ra, sinh viên cũng có thể tìm kiếm các cơ hội thực tập có trả lương để trang trải chi phí học tập.

Tại sao cần có bằng cấp ngành Y học cổ truyền?

Có một số lý do chính đáng để cần có bằng cấp chính thức về y học cổ truyền:

Trước tiên, để đảm bảo an toàn cho bệnh nhân. Lý thuyết và phương pháp của y học cổ truyền khá phức tạp, đòi hỏi phải được đào tạo có hệ thống thì các bác sĩ mới có thể nắm vững và áp dụng điều trị một cách hiệu quả, an toàn. Bằng cấp chính thức khẳng định bác sĩ có kiến thức, kỹ năng chuyên môn vững chắc trong lĩnh vực này.

Thứ hai, nâng cao chất lượng khám chữa bệnh. Y học cổ truyền có lịch sử và văn hóa lâu đời, có những ưu thế riêng trong điều trị bệnh. Bằng cấp sẽ giúp các bác sĩ hiểu rõ và vận dụng thành thạo lý thuyết, phương pháp chữa trị theo y học cổ truyền.

Cuối cùng, thúc đẩy sự phát triển của kho tàng y học quý báu này. Bằng cấp đào tạo ra nguồn nhân lực, bảo tồn và phát huy giá trị của kho tàng y học cổ truyền.

Những ai cần học ngành Y học cổ truyền?

Vậy YHCT cần và nên được tiếp tục nghiên cứu, giảng dạy như thế nào để kế thừa và phát huy giá trị? Đây chính là lý do tại sao nhiều đối tượng cần quan tâm tìm hiểu và theo học ngành học ý nghĩa này.

Đội ngũ y, bác sĩ và nghiên cứu sinh lĩnh vực Y học cổ truyền

Đội ngũ y, bác sĩ và nghiên cứu sinh lĩnh vực YHCT cần được đào tạo cả về lý thuyết và thực hành một cách bài bản, sâu sắc. Điều này nhằm đảm bảo họ có thể vận dụng và phát triển hệ thống y học phong phú và đầy tiềm năng này một cách hiệu quả, thành thạo nhất có thể.

Lý do là bởi y học cổ truyền có nhiều nguyên lý, phép luận điều trị tinh tế và phức tạp; đồng thời kèm theo đa dạng các phương pháp can thiệp như bấm huyệt, xoa bóp, châm cứu hay dùng thuốc đòi hỏi sự am hiểu sâu sắc mới có thể triển khai hiệu quả. Hơn nữa, y học cổ truyền còn là một “kho tàng sống” luôn được bổ sung, phát triển dựa trên kinh nghiệm thực tiễn.

Xét về lâu dài, việc đào tạo đầy đủ, toàn diện cho đội ngũ nhân lực trong lĩnh vực này là vô cùng quan trọng – thậm chí có thể coi là bắt buộc – để giữ gìn và phát huy giá trị của nền YHCT vẻ vang.

Người dân và các nhà khoa học quan tâm Y học cổ truyền

Những người dân bình thường, học sinh hay nhà khoa học có hứng thú với các phương pháp điều trị truyền thống cũng nên tìm hiểu sâu hơn về y học cổ truyền. Điều này vô cùng có ích cho họ vì những lý do sau:

• Tìm hiểu sẽ giúp họ có cái nhìn toàn diện và khách quan hơn về giá trị cũng như vai trò của y học cổ truyền đối với đời sống, sức khỏe con người. Hiểu biết sâu sắc hơn sẽ giúp bớt đi những định kiến không đúng đắn hoặc thiếu cơ sở.
• Am hiểu sâu hơn về các liệu pháp truyền thống sẽ giúp mỗi người tự chủ hơn trong việc chăm sóc và bảo vệ sức khỏe cho chính mình và gia đình. Họ sẽ biết cách dùng đúng, hiệu quả các bài thuốc gia truyền hoặc phối hợp với y học hiện đại.

Dù không theo đuổi chuyên môn, việc tìm hiểu YHCT vẫn mang ý nghĩa thiết thực đối với mọi người bởi lợi ích về nhận thức cũng như thực tiễn cuộc sống như đã phân tích.

Các ngành nghề như y tá, dinh dưỡng, tâm lý

Những ngành nghề liên quan đến sức khỏe, chăm sóc con người như y tá, dinh dưỡng, tâm lý cũng cần học hỏi về y học cổ truyền. Điều này giúp họ nâng cao năng lực nghề nghiệp vì các lý do sau:

• Y học cổ truyền có nhiều triết lý sâu sắc xoay quanh con người, mối liên hệ mật thiết giữa thể chất, tinh thần và môi trường. Hiểu biết sâu hơn giúp các nhóm nghề này nhìn nhận người bệnh một cách toàn diện, sâu sắc hơn. Từ đó, có cách tiếp cận, điều trị phù hợp và hiệu quả cao.
• Y học cổ truyền chú trọng điều trị bệnh tận gốc bằng các phương pháp tự nhiên. Vận dụng điều này, các nhóm nghề kia có thể hỗ trợ điều trị y khoa hiệu quả hoặc đề xuất các giải pháp phòng ngừa bệnh không dùng thuốc, gần gũi với thiên nhiên như lưu thông khí huyết, chế độ ăn uống, thiền, yoga…

Học hỏi YHCT có ý nghĩa thiết thực, giúp nâng cao hiểu biết và năng lực chuyên môn cho các ngành nghề liên quan. Từ đó, họ có thể phục vụ tốt hơn nhu cầu chăm sóc sức khỏe toàn diện của cộng đồng.

Muốn học Y học cổ truyền thì cần có tố chất gì?

Theo đuổi y học cổ truyền đòi hỏi ở người học những phẩm chất đặc biệt phù hợp với đặc thù của ngành học này.

Trước hết, đó phải là sự đam mê và lòng nhiệt thành với lĩnh vực kiến thức sâu rộng, phong phú về chữa bệnh. Chính lòng say mê ấy sẽ nuôi dưỡng Người học trong suốt hành trình dài đòi hỏi sự kiên nhẫn, chịu khó và thôi thúc họ không ngừng rèn luyện, trau dồi.

Bên cạnh đam mê là khả năng học hỏi tốt cùng óc phán đoán nhạy bén, linh hoạt để tiếp cận nhanh với những kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm phức tạp. Thái độ nghiêm túc, tỉ mỉ, cẩn trọng trong học tập và nghiên cứu cũng đặc biệt cần thiết để đạt kết quả cao khi vận dụng lý thuyết vào thực tiễn.

Và quan trọng hơn hết, đức tính kiên nhẫn cùng khả năng giao tiếp nhạy bén là yếu tố giúp Người học thành công trong khi làm việc ngành Y học cổ truyền quá trình chẩn đoán và điều trị bệnh.

Các câu hỏi thường gặp

Y học cổ truyền với hệ thống lý thuyết và phương pháp độc đáo luôn thu hút nhiều người muốn tìm hiểu và học tập. Tuy nhiên, không ít người cũng còn băn khoăn xung quanh một số vấn đề như:

Kiến thức cơ bản cần nắm là gì, học sai phương pháp có hậu quả thế nào, kỹ năng non kém sẽ ảnh hưởng ra sao… Để giải đáp những thắc mắc này, hãy cùng điểm qua một số câu hỏi thường gặp dưới đây.

Kiến thức cơ bản cần nắm cho người học Y học cổ truyền là gì?

Mức độ kiến thức cơ bản cần có khi tiếp cận y học cổ truyền phụ thuộc vào mục tiêu và nhu cầu học tập của mỗi người.

Đối với ai muốn trở thành bác sĩ y khoa cổ truyền, cần nắm vững các kiến thức then chốt như nguyên lý cơ bản, chẩn đoán, điều trị học; dược học, châm cứu, xoa bóp… để đáp ứng yêu cầu nghề nghiệp.

Người học nhằm mục đích nâng cao sức khỏe, có thể lựa chọn một số kiến thức cơ bản như phương pháp dưỡng sinh, dinh dưỡng, xoa bóp theo y học cổ truyền. Những kiến thức này giúp hiểu và áp dụng các biện pháp chăm sóc sức khỏe đúng cách.

Hoặc nếu muốn mở rộng hiểu biết, có thể học về mạch kinh, khí công, triết lý… tùy theo sở thích và nhu cầu của bản thân.

Học sai cách có thể dẫn đến những hậu quả nào?

Sử dụng phương pháp không phù hợp để học YHCT có thể dẫn đến một số hệ lụy nghiêm trọng.

Trước hết, người học sẽ khó có thể nắm bắt được các kiến thức, kỹ năng cốt lõi của ngành học phong phú và tinh tế này. Bên cạnh đó, việc tiếp cận sai cách cũng dễ khiến họ hiểu sai hoặc hiểu một phần về những nguyên lý, phương pháp độc đáo của y học cổ truyền. Điều này có thể gây ra những hậu quả không mong muốn khi vận dụng vào thực tiễn khám chữa bệnh.

Người học có thể mắc các lỗi như: thiếu kiến thức nền tảng, vận dụng sai phương pháp luận, thiếu kỹ năng thực hành lâm sàng hay không hiểu về nền văn hóa YHCT. Những điều này đều ảnh hưởng trực tiếp tới hiệu quả học tập, khả năng ứng dụng cũng như phát huy tối đa giá trị của y học cổ truyền.

Kỹ năng non kém ảnh hưởng thế nào đến người hành nghề Y học cổ truyền?

Thiếu kỹ năng thực hành lâm sàng sẽ khiến đội ngũ y, bác sĩ YHCT gặp nhiều khó khăn, ảnh hưởng xấu tới nhiều bên.

• Điều này ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe, quyền lợi của người bệnh. Bác sĩ khó có thể thăm khám, chẩn đoán chính xác và đưa ra phương án điều trị hiệu quả.
• Năng lực yếu kém làm giảm lòng tin và sự hài lòng của người bệnh đối với đội ngũ y tế. Bệnh nhân mong đợi phương án điều trị tốt nhưng khó có thể đáp ứng được.
• Điều này có thể làm suy giảm uy tín của y học cổ truyền nếu nhiều sự cố, sai sót xảy ra do thiếu kinh nghiệm, kỹ năng của đội ngũ y, bác sĩ.

Thiếu hiểu biết văn hóa Y học cổ truyền gây khó khăn như thế nào?

Khi thiếu sự hiểu biết về nền văn hóa y học cổ truyền, các y, bác sĩ sẽ gặp nhiều khó khăn trong quá trình khám và điều trị bệnh.

Họ sẽ không thể chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh của người bệnh. Bởi văn hóa YHCT bao gồm triết lý, giá trị quan điểm là nền tảng để hiểu sâu sắc các lý thuyết và phương pháp chữa trị.

Điều này cũng ảnh hưởng tới việc đưa ra phác đồ điều trị phù hợp, cá nhân hóa cho từng người bệnh. Bên cạnh đó, mối quan hệ thầy thuốc – bệnh nhân cũng khó được xây dựng chặt chẽ.

Những hệ luỵ cụ thể bao gồm: Hiểu nhầm lý thuyết, sai sót trong điều trị; không quan tâm đầy đủ tới nhu cầu tinh thần của người bệnh; hay tỷ lệ tranh chấp y tế gia tăng.

Ngành y học cổ truyền lấy bao nhiêu điểm?

Về điểm chuẩn ngành Y học cổ truyền, Đông Phương DPE cung cấp một số thông tin tổng quan như sau:

• Điểm chuẩn ngành Y học cổ truyền dao động từ khoảng 22 – 26 điểm (tổng 3 môn) trong những năm gần đây tùy từng trường. Đây là ngành hot, điểm chuẩn tương đối cao.
• Ở một số trường top đầu như Đại học Y Hà Nội, Đại học Y Dược TP.HCM, điểm chuẩn Y học cổ truyền thường từ 24 điểm trở lên.
• Các trường Y Dược khác như Đại học Y Dược Huế, Thái Bình, Thái Nguyên… thì điểm thường dao động quanh mức 22 – 24 điểm.
• Điểm chuẩn còn phụ thuộc vào tổ hợp xét tuyển. Tổ hợp B00 (Toán, Hóa, Sinh) thường lấy điểm cao hơn một chút so với tổ hợp khác.
• Ngoài ra, điểm chuẩn hệ liên thông, văn bằng 2 ngành Y học cổ truyền cũng thường thấp hơn 2-3 điểm so với hệ đại học chính quy.

Lưu ý là điểm chuẩn mỗi năm thay đổi tùy theo chỉ tiêu và số lượng thí sinh đăng ký xét tuyển. Bạn nên theo dõi thông tin tuyển sinh của từng trường để nắm chắc điểm chuẩn mới nhất. Hy vọng thông tin tổng quan này hữu ích với bạn!

Lời kết

Y học cổ truyền là hệ thống YHCT của người Việt, hình thành từ kinh nghiệm bài thuốc gia truyền qua nhiều thế hệ. Với hàm lượng tri thức phong phú về con người và thiên nhiên, đây được xem là ngành học giàu giá trị nhân văn sâu sắc.

Theo học y học cổ truyền không hề đơn giản, đòi hỏi người học phải có sự đam mê, kiên nhẫn cùng nỗ lực không ngừng nghỉ. Tuy nhiên, với một nền tảng tri thức quý báu như thế, thì quá trình học tập dù gian nan cũng sẽ đem lại nhiều ý nghĩa. Còn về mặt chi phí, học phí của các khóa học y học cổ truyền hiện nay cũng khá đa dạng, phù hợp với nhiều đối tượng.

Y học cổ truyền là lĩnh vực nghiên cứu vô cùng giá trị, đáng để mỗi người tìm hiểu và đầu tư!