Ngành CNKT điện, điện tử là ngành gì? Học có khó không?

Ngành CNKT điện, điện tử là một trong những ngành học có nhu cầu nhân lực cao nhất hiện nay. Với sự phát triển không ngừng của công nghệ, ngành này hứa hẹn sẽ mang đến nhiều cơ hội việc làm tốt cho những ai đam mê và có năng lực. Tuy nhiên, nhiều người vẫn còn băn khoăn chưa hiểu rõ Ngành CNKT điện, điện tử là ngành gì? Học có khó không?. Bài viết này sẽ giúp bạn giải đáp những thắc mắc đó.

Ngành CNKT điện, điện tử là ngành gì?

Ngành Công nghệ kỹ thuật điện, điện tử (viết tắt CNKT điện, điện tử) là chuyên ngành đào tạo, nghiên cứu về các hệ thống, thiết bị và công nghệ liên quan đến điện và điện tử. Ngành này tập trung vào việc nghiên cứu, phát triển, thiết kế, sản xuất, và quản lý các thiết bị và hệ thống điện tử, từ các thành phần nhỏ như linh kiện điện tử, vi mạch, cho đến các hệ thống phức tạp như máy tính, điện tử tiêu dùng, hệ thống điện công nghiệp và dân dụng.… nhằm giúp tối ưu các cho hoạt động của con người, tiết kiệm thời gian, nhân lực, công sức cũng như tiền bạc.

Không dừng lại ở đó , sinh viên theo học ngành này sẽ được cung cấp và trang bị kiến thức để đưa ra các kỹ năng phân tích, nhận định đưa ra giải pháp chế tạo các thiết bị điện điện tử phục vụ cho các hoạt động tự động hóa cho các hoạt động dây chuyền sản xuất.

Ngành CNKT Điện, Điện tử là một ngành học có tiềm năng phát triển lớn, do nhu cầu ngày càng tăng về các thiết bị và hệ thống điện, điện tử trong đời sống và sản xuất.

Học có khó không?

Ngành Công nghệ Kỹ thuật điện, điện tử thường được xem là một lĩnh vực học tập đầy thách thức nhưng cũng mang lại nhiều cơ hội phát triển nghề nghiệp. Đây là ngành học đòi hỏi sự kết hợp giữa kiến thức lý thuyết vững chắc và kỹ năng thực hành tinh thông. Sinh viên phải đối mặt với khối lượng kiến thức đa dạng từ toán học ứng dụng, vật lý điện tử cho đến các nguyên lý mạch điện phức tạp.

Quá trình học không chỉ dừng lại ở việc hiểu lý thuyết mà còn đòi hỏi khả năng tư duy logic, phân tích vấn đề và giải quyết các tình huống kỹ thuật trong thực tế. Những môn học chuyên ngành như điện tử công suất, vi xử lý, hệ thống điều khiển tự động thường được đánh giá là khó tiếp cận với người mới bắt đầu do tính trừu tượng và phức tạp của chúng.

Tuy nhiên, độ khó của ngành này thực sự phụ thuộc vào năng khiếu, sở thích và phương pháp học tập của mỗi người. Những sinh viên có đam mê với công nghệ, khả năng tư duy phân tích tốt và kiên trì trong học tập thường cảm thấy ngành này thú vị hơn là khó khăn. Quá trình thực hành trong phòng thí nghiệm, làm việc với các thiết bị điện tử và giải quyết các vấn đề kỹ thuật thực tế giúp sinh viên hiểu sâu hơn những nguyên lý lý thuyết trừu tượng.

Hơn nữa, sự phát triển của công nghệ cũng đã tạo ra nhiều công cụ học tập hiện đại, phần mềm mô phỏng và tài liệu trực tuyến, giúp việc học trở nên trực quan và dễ tiếp cận hơn. 

Dù yêu cầu cao về mặt kỹ thuật, nhưng chính độ khó và tính thách thức của ngành điện, điện tử lại trở thành động lực thúc đẩy sinh viên không ngừng học hỏi, sáng tạo và đổi mới mang lại sự hài lòng và thành công trong sự nghiệp kỹ sư tương lai.

Ngành CNKT điện, điện tử bao gồm những chuyên ngành nào?

Ngành Công nghệ Kỹ thuật Điện, Điện tử là một lĩnh vực rộng lớn và đầy tiềm năng với nhiều chuyên ngành đa dạng. Mỗi chuyên ngành đều đóng góp quan trọng vào sự phát triển của xã hội. 

Điện tử công nghiệp

Điện tử công nghiệp tập trung vào việc phát triển các hệ thống điều khiển tự động và robot công nghiệp cùng các thiết bị điện tử có công suất lớn. Trong lĩnh vực này, các kỹ sư thiết kế mạch điều khiển, hệ thống cảm biến và phần mềm để tối ưu hóa quy trình sản xuất. Ví dụ tiêu biểu là robot hàn tự động trong ngành ô tô hay hệ thống quản lý năng lượng cho nhà máy.

\Các thiết bị công suất lớn như biến áp động cơ điện cũng thuộc phạm vi nghiên cứu của chuyên ngành này góp phần nâng cao hiệu quả và an toàn trong sản xuất. Nhờ điện tử công nghiệp, ngành công nghiệp 4.0 đang từng bước biến các nhà máy thành những “cỗ máy thông minh” giảm thiểu rủi ro và tăng năng suất.

Điện tử viễn thông

Điện tử viễn thông là chuyên ngành đứng sau mọi hình thức truyền thông hiện đại từ điện thoại di động đến mạng internet. Các kỹ sư trong lĩnh vực này nghiên cứu cách truyền tải dữ liệu qua sóng vô tuyến, cáp quang hoặc vệ tinh. 

Ví dụ công nghệ 5G cho phép truy cập internet tốc độ cao trong khi hệ thống trạm phát sóng đảm bảo kết nối liên tục cho hàng triệu người. Ngoài ra, điện tử viễn thông còn phát triển thiết bị định vị GPS, hệ thống truyền hình vệ tinh và thậm chí là mạng IoT (Internet of Things) cho các thiết bị thông minh. Nhờ đó, con người có thể giao tiếp, học tập và làm việc xuyên quốc gia một cách dễ dàng.

Điện tử y sinh

Điện tử y sinh kết hợp công nghệ điện tử với y học tạo ra các thiết bị chẩn đoán, điều trị và theo dõi sức khỏe. Một số ứng dụng nổi bật bao gồm máy MRI để quét não bộ, thiết bị theo dõi nhịp tim đeo tay hay bơm insulin tự động cho người bệnh tiểu đường. Đặc biệt, robot phẫu thuật như hệ thống Da Vinci đã giúp các ca mổ phức tạp trở nên chính xác hơn. Chuyên ngành này không chỉ cải thiện hiệu quả điều trị mà còn mở ra hướng mới trong nghiên cứu như thiết bị tái tạo thần kinh hoặc implant thần kinh để hỗ trợ người khuyết tật.

Hệ thống điện

Hệ thống điện tập trung vào việc thiết kế, vận hành và bảo trì các mạng lưới điện từ nhà máy thủy điện đến hệ thống chiếu sáng gia đình. Các kỹ sư trong lĩnh vực này đảm bảo việc phân phối điện an toàn, ổn định, và hiệu quả. Với xu hướng năng lượng tái tạo chuyên ngành này còn nghiên cứu cách tích hợp gió, mặt trời vào lưới điện truyền thống. Ví dụ, công nghệ smart grid giúp điều chỉnh tải điện tự động, giảm lãng phí. Sự phát triển của hệ thống điện không chỉ đáp ứng nhu cầu năng lượng mà còn góp phần giảm phát thải, hướng đến nền kinh tế bền vững.

Học phí ngành CNKT điện, điện tử bao nhiêu tiền một năm?

Ngoài việc chọn cho mình một chuyên ngành phù hợp và ngôi trường chất lượng thì học phí cũng là nỗi quan tâm của hầu hết các bậc phụ huynh và học sinh trong mỗi mùa tuyển sinh. Thấu hiểu nỗi lo ấy, Đông Phương DPE đã tổng hợp các thông tin về học phí ngành Công nghệ kỹ thuật điệ, điện tử để bạn có thể dễ dàng tham khảo.

Học phí học tại các trường công lập

Học phí ngành Công nghệ Kỹ thuật điện, điện tử tại các trường đại học công lập ở Việt Nam hiện nay dao động khá đa dạng, phụ thuộc vào chính sách của từng trường và mức độ tự chủ tài chính. Tại Đại học Bách khoa Hà Nội, một trong những cơ sở đào tạo hàng đầu về kỹ thuật, học phí của ngành này đã tăng lên khoảng 25 triệu đồng/năm học kể từ năm học 2023-2024, cao hơn đáng kể so với mức 16 triệu đồng của những năm trước đó.

Trong khi đó, Đại học Bách khoa TP.HCM thu học phí theo hệ thống tín chỉ với mức khoảng 300.000-350.000 đồng/tín chỉ, tương đương với chi phí xấp xỉ 22-25 triệu đồng cho một năm học tiêu chuẩn với 32-35 tín chỉ.

Sự chênh lệch về học phí còn thể hiện rõ hơn khi so sánh giữa các trường đại học công lập khác nhau. Các trường đại học công lập chưa tự chủ tài chính như Đại học Kỹ thuật Công nghiệp Thái Nguyên hay Đại học Sư phạm Kỹ thuật Hưng Yên vẫn duy trì mức học phí thấp hơn, dao động từ 12-15 triệu đồng mỗi năm cho ngành Công nghệ Kỹ thuật điện, điện tử. Trong khi đó, các trường đã thực hiện tự chủ tài chính như Đại học Điện lực hay Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông có mức học phí trung bình khoảng 18-20 triệu đồng/năm.

Đáng chú ý, xu hướng tăng học phí ngành kỹ thuật nói chung và CNKT điện, điện tử nói riêng tại các trường công lập diễn ra khá rõ rệt trong 5 năm gần đây, với tốc độ tăng trung bình khoảng 10-15% mỗi năm, phản ánh chi phí đầu tư ngày càng cao cho cơ sở vật chất, trang thiết bị phòng thí nghiệm hiện đại và đội ngũ giảng viên chất lượng cao phục vụ đào tạo ngành học đặc thù này.

Học phí học tại các trường tư

Ngành Công nghệ Kỹ thuật điện, điện tử tại các trường đại học tư thục Việt Nam có mức học phí dao động đáng kể. Cụ thể, học phí tại các trường tư thục thường dao động từ 24 – 52 triệu đồng/năm.

Một số trường đại học tư thục và mức học phí tham khảo như trường Đại học Duy Tân một trong những cơ sở giáo dục tư thục lâu đời tại miền Trung hiện đang áp dụng mức học phí khoảng 20-25 triệu đồng mỗi năm cho sinh viên ngành này. Trong khi đó, Đại học FPT được biết đến với mô hình giáo dục gắn với doanh nghiệp lại  có mức học phí cao hơn đáng kể rơi vào khoảng 35-40 triệu đồng/năm. 

Sự chênh lệch này không chỉ phản ánh khác biệt về vị trí địa lý mà còn liên quan đến chiến lược đào tạo khác nhau. Đáng chú ý là Đại học Văn Lang tại TP.HCM đã điều chỉnh học phí ngành Công nghệ Kỹ thuật điện, điện tử lên mức 25-30 triệu đồng/năm học 2023-2024, tăng gần 10% so với năm trước đó. 

Mặc dù chi phí đào tạo ở khu vực tư nhân cao hơn nhiều so với các trường công nhưng sinh viên các trường tư thường được hưởng lợi từ trang thiết bị phòng thí nghiệm hiện đại và cơ hội thực tập tại các doanh nghiệp đối tác. Đây đều là những yếu tố quan trọng trong ngành học đòi hỏi nhiều thực hành như điện, điện tử.

Học phí học hệ từ xa

Hình thức đào tạo từ xa ngành Công nghệ Kỹ thuật điện, điện tử đang trở thành lựa chọn tiết kiệm chi phí cho nhiều người học với mức học phí thấp hơn so với hệ chính quy. Tại Đại học Mở TP.HCM, một trong những đơn vị tiên phong trong đào tạo từ xa học phí cho ngành này chỉ vào khoảng 8-10 triệu đồng/năm, bằng một phần ba so với học phí hệ chính quy tại cùng trường.

Trong khi đó, Viện Đại học Mở Hà Nội áp dụng mức 7-9 triệu đồng/năm cho cùng ngành học này trong niên khóa 2023-2024, giúp người học tiết kiệm được khoảng 70% chi phí so với đào tạo truyền thống. 

Đặc biệt, Trường Đại học Trà Vinh với chương trình liên kết đào tạo từ xa quốc tế còn đưa ra mức học phí linh hoạt khoảng 12 triệu đồng/năm cao hơn những trường khác nhưng bù lại sinh viên được cấp hai văn bằng sau khi tốt nghiệp. 

Theo khảo sát của Hiệp hội Giáo dục từ xa Việt Nam năm 2023, sinh viên theo học hệ từ xa không chỉ tiết kiệm học phí mà còn giảm được chi phí sinh hoạt, di chuyển trung bình 25-30 triệu đồng mỗi năm so với sinh viên học trực tiế. Vì vậy nhìn chung thì việc học từ xa mang lại tổng chi phí đào tạo thấp hơn khoảng 65-70% so với hệ chính quy.

Học phí học liên thông, văn bằng 2

Học phí hệ liên thông và văn bằng 2 ngành Công nghệ Kỹ thuật điện, điện tử thường có mức thấp hơn so với hệ chính quy nhưng cao hơn so với hệ từ xa do đặc thù đào tạo tập trung vào chuyên môn sâu trong thời gian ngắn hơn. Tại Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông, chi phí đào tạo văn bằng 2 cho ngành này dao động khoảng 15-18 triệu đồng mỗi năm trong niên khóa 2023-2024, còn hệ liên thông từ cao đẳng lên đại học có mức học phí thấp hơn khoảng 12-15 triệu đồng/năm. 

Đáng chú ý, Đại học Công nghiệp Hà Nội áp dụng chính sách học phí theo tín chỉ cho chương trình văn bằng 2 với mức 550.000-650.000 đồng/tín chỉ tương đương tổng chi phí khoảng 16-20 triệu đồng cho năm học đầy đủ. Theo thống kê từ Bộ Giáo dục và Đào tạo năm 2023, sinh viên theo học hệ liên thông và văn bằng 2 ngành kỹ thuật điện tại các trường công lập tiết kiệm được trung bình 30-35% tổng chi phí đào tạo so với việc học toàn thời gian 4 năm đại học chính quy. 

Đặc biệt, tại Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM, sinh viên văn bằng 2 không chỉ được hưởng mức học phí ưu đãi khoảng 14 triệu đồng/năm mà còn được miễn giảm một số học phần tương đương với bằng thứ nhất từ đó  giúp giảm thêm khoảng 15-20% tổng chi phí và thời gian đào tạo.

Học phí học thạc sĩ

Học phí bậc thạc sĩ ngành Công nghệ Kỹ thuật điện, điện tử tại Việt Nam có sự phân hóa mạnh mẽ giữa các cơ sở đào tạo vì chất lượng giảng dạy và cơ hội nghiên cứu mỗi trường mỗi khác nhau. 

Tại Đại học Bách Khoa Hà Nội, học phí chương trình thạc sĩ ngành này dao động khoảng 30-35 triệu đồng/năm học còn trường Đại học Điện lực áp dụng mức thấp hơn rơi vào khoảng 25-28 triệu đồng/năm cho cùng chương trình.

Đối với các trường có yếu tố quốc tế chi phí đào tạo cao hơn đáng kể điển hình như chương trình thạc sĩ liên kết giữa Đại học Bách Khoa TP.HCM với Đại học Leibniz Hannover (Đức) có mức học phí lên đến 65-70 triệu đồng/năm nhưng đổi lại học viên được cấp bằng có giá trị quốc tế. 

Bên cạnh đó, nhiều trường đã áp dụng mô hình học phí theo tín chỉ cho bậc sau đại học với mức từ 1,2-1,8 triệu đồng/tín chỉ tùy thuộc vào tính đặc thù của môn học và yêu cầu thực hành. Cho nên, tổng chi phí dao động từ 60-90 triệu đồng cho toàn khóa học kéo dài 1,5-2 năm.

Tại sao cần có bằng Ngành CNKT điện, điện tử?

Có thể nói chuyên ngành kỹ thuật điện, điện tử là chuyên ngành khó đòi hỏi khá nhiều về năng lực trình độ cũng như sự đam mê, tìm tòi của các bạn sinh viên. Tuy nhiên, đây là ngành học có tính ứng dụng cao, nhu cầu việc làm và nguồn năng lực của xã hội khá cao. Vì vậy, đây là ngành học rất có tương lai mà các bạn trẻ không nên bỏ qua. Một số lý do quan trọng mà bạn nên sở hữu bằng này chính là : 

Nhu cầu nhân lực cao và đa dạng 

Với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ nhu cầu về nguồn nhân lực có trình độ chuyên môn cao trong lĩnh vực điện, điện tử ngày càng gia tăng. Các ngành công nghiệp như sản xuất, viễn thông, tự động hóa và năng lượng tái tạo đều cần những kỹ sư có kiến thức vững vàng về điện và điện tử. Việc có bằng cấp không chỉ giúp cá nhân có cơ hội việc làm tốt hơn mà còn mở ra nhiều cánh cửa trong sự nghiệp từ các vị trí kỹ sư thiết kế, kỹ sư bảo trì cho đến các vị trí quản lý trong các công ty lớn.

Đáp ứng yêu cầu của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0

Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang thay đổi cách thức sản xuất và kinh doanh trên toàn cầu, trong đó công nghệ điện tử và tự động hóa đóng vai trò chủ chốt. Các hệ thống thông minh, Internet of Things (IoT) và trí tuệ nhân tạo (AI) đều dựa trên nền tảng công nghệ điện, điện tử. Những người có bằng cấp trong ngành này sẽ có lợi thế cạnh tranh khi tham gia vào các dự án đổi mới sáng tạo và phát triển công nghệ từ đó góp phần xây dựng một nền kinh tế hiện đại, bền vững.

Có tri thức và kỹ năng chuyên môn

Việc học tập và rèn luyện trong ngành CNKT điện, điện tử không chỉ giúp sinh viên nắm vững kiến thức lý thuyết mà còn trang bị cho họ các kỹ năng thực hành cần thiết. Các chương trình đào tạo thường bao gồm các môn học như mạch điện, điều khiển tự động, hệ thống nhúng và thiết kế mạch điện tử. Những kiến thức và kỹ năng này là nền tảng quan trọng để sinh viên có thể giải quyết các vấn đề kỹ thuật trong thực tế đồng thời giúp bạn nâng cao khả năng làm việc và hiệu suất công việc.

Cơ hội thăng tiến và phát triển bản thân

Có bằng cấp trong ngành CNKT điện, điện tử bạn sẽ có được một công việc ổn định và mở ra nhiều cơ hội thăng tiến trong sự nghiệp. Các kỹ sư lĩnh vực này thường có thể đảm nhận những vị trí cao hơn như trưởng phòng kỹ thuật, giám đốc dự án hay thậm chí là giám đốc công nghệ (CTO) trong tương lai. Ngoài ra, việc tham gia vào các khóa học nâng cao hoặc các chương trình đào tạo chuyên sâu cũng giúp họ phát triển bản thân và duy trì tính cạnh tranh trong thị trường lao động.

Đóng góp cho sự phát triển bền vững của xã hội

Ngành CNKT điện, điện tử không chỉ tập trung vào lợi ích cá nhân mà còn góp phần vào sự phát triển bền vững của xã hội. Các kỹ sư trong ngành này có thể tham gia vào các dự án phát triển nguồn năng lượng tái tạo, cải tiến hiệu suất năng lượng và giảm thiểu tác động môi trường. Bằng cách ứng dụng công nghệ tiên tiến, họ có thể giúp xây dựng một thế giới xanh hơn, thân thiện với môi trường.

Tố chất nào cần có để học Ngành CNKT điện, điện tử?

Để thành công trong ngành Công nghệ Kỹ thuật Điện, Điện tử, không chỉ cần kiến thức chuyên môn vững chắc mà còn đòi hỏi những tố chất đặc biệt chẳng hạn như: 

• Tư duy logic và khả năng giải quyết vấn đề: Ngành này gắn liền với các mạch điện phức tạp, hệ thống điều khiển và thiết bị điện tử. Để hiểu rõ nguyên lý hoạt động và khắc phục sự cố, bạn cần có tư duy logic sắc bén, khả năng phân tích vấn đề một cách hệ thống và đưa ra giải pháp hiệu quả.
• Tính tỉ mỉ và cẩn thận: Làm việc với các thiết bị điện tử đòi hỏi sự chính xác cao. Một sai sót nhỏ có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng. Do đó, tính tỉ mỉ, cẩn thận và chú ý đến từng chi tiết là vô cùng quan trọng.
• Niềm đam mê với công nghệ và sự sáng tạo: Ngành Điện, Điện tử luôn thay đổi và phát triển không ngừng. Để theo kịp xu hướng, bạn cần có niềm đam mê học hỏi, khám phá những công nghệ mới. Sự sáng tạo cũng là yếu tố quan trọng để bạn có thể thiết kế, cải tiến các thiết bị và hệ thống điện tử.
• Khả năng làm việc nhóm và giao tiếp: Trong môi trường làm việc thực tế, bạn sẽ thường xuyên phải phối hợp với đồng nghiệp, kỹ sư và các bộ phận khác. Khả năng làm việc nhóm hiệu quả và giao tiếp rõ ràng sẽ giúp bạn hoàn thành công việc một cách tốt nhất.
• Tính kiên trì và nhẫn nại: Đối mặt với những vấn đề kỹ thuật phức tạp, bạn có thể gặp nhiều khó khăn và thất bại. Tính kiên trì, nhẫn nại và không ngại thử thách sẽ giúp bạn vượt qua mọi trở ngại và đạt được thành công.

Ngoài ra, nếu bạn thích nghiên cứu và khám phá các hệ thống điện tử và điện thì đó cũng là một động lực mạnh mẽ để học tốt ngành này.

Lời kết

Hy vọng rằng bài viết này đã giúp bạn có cái nhìn tổng quan về ngành Công nghệ kỹ thuật điện, điện tử và giải đáp được những thắc mắc của bạn. Nếu bạn đang tìm kiếm một ngành học vừa thú vị vừa có tính ứng dụng cao và mang lại nhiều cơ hội nghề nghiệp thì đây chính là sự lựa chọn hoàn hảo dành cho bạn.